Việc ký giáp ranh trong quá trình làm Sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) là một vấn đề không mới nhưng luôn tiềm ẩn nhiều phức tạp. Trong thực tế, không ít trường hợp người dân gặp khó khăn khi hàng xóm không đồng ý ký giáp ranh, dẫn đến việc không thể hoàn tất thủ tục. Để tránh các vướng mắc không đáng có và biết cách xử lý khi phát sinh vấn đề, người dân cần nắm rõ các quy định liên quan.
1. Làm Sổ đỏ có cần ký giáp ranh không?
Khi thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (thường gọi là Sổ đỏ hoặc Sổ hồng), việc ký giáp ranh không phải là một bước bắt buộc trong quy trình, nhưng lại là thủ tục phổ biến tại nhiều địa phương. Điều này giúp xác nhận rõ ràng ranh giới đất đai, hạn chế tối đa các tranh chấp phát sinh sau này.
Theo Điều 21 Nghị định 101/2024/NĐ-CP và Quyết định 2124/QĐ-BTNMT năm 2024, quy trình cấp Giấy chứng nhận bao gồm các bước:
- Nộp hồ sơ.
- Tiếp nhận hồ sơ.
- Giải quyết yêu cầu.
- Trả kết quả.
Trong đó, bước 3 là giai đoạn quan trọng, yêu cầu cơ quan quản lý đất đai kiểm tra thực tế thửa đất, xác định ranh giới và xử lý các vấn đề liên quan đến tình trạng tranh chấp. Ký giáp ranh không được quy định là một thủ tục riêng bắt buộc, nhưng thường được áp dụng để làm rõ ranh giới đất liền kề, tạo thuận lợi cho quá trình cấp Sổ đỏ.
Ký giáp ranh không phải là một bước bắt buộc trong quy trình, nhưng lại là thủ tục phổ biến tại nhiều địa phương (ảnh minh họa)
Tóm lại, mặc dù pháp luật không bắt buộc ký giáp ranh, nhưng đây vẫn là thủ tục phổ biến mà nhiều địa phương áp dụng nhằm giảm thiểu rủi ro tranh chấp và đảm bảo tính minh bạch trong việc cấp Giấy chứng nhận.
2. Hàng xóm không ký giáp ranh vẫn có thể nộp hồ sơ cấp Sổ đỏ
Theo Khoản 2 Điều 19 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, cơ quan nhà nước chỉ được từ chối tiếp nhận hồ sơ cấp Giấy chứng nhận trong các trường hợp cụ thể như:
- Hồ sơ không đầy đủ hoặc thông tin không thống nhất.
- Đất đang có tranh chấp đã được cơ quan có thẩm quyền thụ lý.
- Đất đang bị kê biên thi hành án hoặc có văn bản yêu cầu dừng thủ tục từ cơ quan chức năng.
Không có quy định nào cho phép cơ quan chức năng từ chối hồ sơ chỉ vì hàng xóm không ký giáp ranh. Điều này có nghĩa rằng, người sử dụng đất vẫn có quyền nộp hồ sơ xin cấp Sổ đỏ ngay cả khi gặp phải sự từ chối từ hàng xóm.
Người sử dụng đất vẫn có quyền nộp hồ sơ xin cấp Sổ đỏ ngay cả khi gặp phải sự từ chối từ hàng xóm (ảnh minh họa)
3. Cách xử lý khi hàng xóm không chịu ký giáp ranh
Việc hàng xóm không đồng ý ký giáp ranh là tình huống khá phổ biến, gây không ít khó khăn cho người xin cấp Giấy chứng nhận. Trong trường hợp này, bạn có thể áp dụng một số giải pháp sau:
Thương lượng và giải thích với hàng xóm
Hãy cố gắng tiếp cận hàng xóm với thái độ ôn hòa, giải thích rõ mục đích của việc ký giáp ranh chỉ là để xác định ranh giới đất, không ảnh hưởng đến quyền lợi của họ. Đôi khi, việc hiểu nhầm hoặc lo ngại quyền lợi bị xâm phạm khiến hàng xóm từ chối ký giáp ranh. Một cuộc nói chuyện thẳng thắn, thiện chí có thể giúp giải quyết vấn đề.
Nộp hồ sơ và yêu cầu xử lý theo quy định
Nếu không đạt được thỏa thuận, bạn vẫn có thể nộp hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận theo đúng quy định pháp luật. Cơ quan tiếp nhận hồ sơ không có quyền từ chối nếu không thuộc các trường hợp được liệt kê tại Khoản 2 Điều 19 Nghị định 101/2024/NĐ-CP.
Trong trường hợp này, cơ quan chức năng sẽ tiến hành niêm yết công khai tình trạng ranh giới, hiện trạng sử dụng đất tại trụ sở Ủy ban nhân dân xã, phường và khu dân cư nơi có đất trong 15 ngày. Nếu không có ý kiến phản đối hợp lệ, việc cấp Sổ đỏ sẽ được tiếp tục.
Yêu cầu cơ quan chức năng trả lời bằng văn bản
Nếu cơ quan tiếp nhận hồ sơ từ chối giải quyết vì lý do hàng xóm không ký giáp ranh, bạn có thể yêu cầu một văn bản trả lời chính thức. Đây là cơ sở để bạn thực hiện các bước pháp lý tiếp theo hoặc khiếu nại nếu cần thiết.
Giải quyết tranh chấp đất đai
Trong trường hợp hàng xóm từ chối ký giáp ranh vì có tranh chấp ranh giới, bạn cần yêu cầu cơ quan chức năng tổ chức hòa giải. Nếu hòa giải không thành, bạn có thể khởi kiện tại tòa án để giải quyết tranh chấp. Lưu ý rằng, trong quá trình giải quyết tranh chấp, thủ tục cấp Sổ đỏ sẽ bị tạm dừng cho đến khi có phán quyết hoặc quyết định chính thức.
Khởi kiện hành vi cản trở cấp Sổ đỏ
Nếu hành vi từ chối ký giáp ranh của hàng xóm có mục đích cố ý ngăn cản việc cấp Giấy chứng nhận hợp pháp, bạn có thể khởi kiện về hành vi cản trở này. Đây là biện pháp cuối cùng nếu các giải pháp khác không mang lại kết quả.
Một số cách xử lý có thể áp dụng nếu hàng xóm không ký giáp ranh
Việc ký giáp ranh tuy không phải là thủ tục bắt buộc khi cấp Sổ đỏ nhưng lại là bước quan trọng giúp làm rõ ranh giới đất đai, tránh tranh chấp phát sinh. Người dân cần hiểu rõ các quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi của mình và biết cách xử lý khi gặp phải tình huống hàng xóm không chịu ký giáp ranh. Trong mọi trường hợp, việc giữ thái độ thiện chí, tuân thủ pháp luật và kiên nhẫn sẽ giúp giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và hợp lý.
*Để lại thông tin trong box dưới đây nếu bạn có nhu cầu tìm kiếm đơn vị thiết kế - thi công nhà ở nhé.